|
| |
De rechtsvorm van een onderneming
De keuze van de rechtsvorm hangt nauw samen met
het doel en de organisatorische structuur van de onderneming. Enkele aspecten
daarbij zijn de verantwoordelijkheden van de ondernemer, de winstverwachtingen
en de fiscaliteiten.
De eenmanszaak
Strikt genomen is de eenmanszaak geen
rechtsvorm; de onderneming valt samen met de persoon van de ondernemer. Er is
dan ook geen verschil tussen privéschulden en zakelijke schulden. Zakelijke
leveranciers kunnen zich verhalen op de privégoederen van de ondernemer, en
omgekeerd. Als de ondernemer in gemeenschap van goederen is getrouwd, staan ook
de goederen in de huwelijksgemeenschap bloot aan het ondernemersrisico.
Het woord 'eenmanszaak' verwijst naar het feit dat slecht één persoon eigenaar
is van de onderneming. Er kunnen wel meerdere personen als werknemer werkzaam
zijn.
Er moet inkomstenbelasting worden betaald over de fiscale winst. Bij de bepaling
van deze winst, kan de ondernemer recht hebben op een aantal fiscale
faciliteiten:
-de zelfstandigenaftrek;
-de investeringsaftrek;
-willekeurige afschrijving op bedrijfsmiddelen;
-vorming van fiscale reserve;
-de fiscale oudedagsreserve;
-meewerkregeling, danwel reële arbeidsbeloning voor de meewerkende partner;
-verliesverrekening;
-stakingsfaciliteiten;
-Kleine Ondernemers Regeling voor de omzetbelasting.
De Maatschap
Ook de maatschap is geen rechtspersoon maar
een contractuele relatie tussen de betrokken maten. De maatschap wordt veel
gebruikt voor het gezamenlijk uitoefenen van een beroep, zoals artsen en
advocaten. Een kenmerk van de maatschap is dat alle maten iets in de maatschap
moeten inbrengen, zoals kapitaal of arbeid.
De maatschap is een samenswerkingscontract. Het is niet verplicht, maar wel
raadzaam, om zo'n contract schriftelijk vast te leggen. De maatschap kan ook
personeel in dienst nemen.
Doordat de maatschap geen rechtspersoonlijkheid heeft, kunnen de maten
persoonlijk, ieder voor een gelijk deel, worden aangesproken voor de schulden
van de maatschap.
Iedere maat moet meedelen in de winst maar de verdeling van de winst staat vrij.
Voor de inkomstenbelasting geldt elke maat als zelfstandig ondernemer. Iedere
maat heeft ook de fiscale faciliteiten die vermeld staan onder de eenmanszaak.
De Vennootschap Onder Firma (VOF)
Hoewel er enkele juridische verschillen
bestaan tussen een VOF en een maatschap, kan gesteld worden dat een VOF een
maatschap is waarin een bedrijf wordt uitgeoefend. Dit in tegenstelling met de
maatschap waarin, meestal, een beroep wordt uitgeoefend.
Een VOF is een samenwerkingsverband tussen meerdere partners, de vennoten of
firmanten.
Ook de VOF is geen rechtspersoon en elke vennoot is hoofdelijk aansprakelijk
voor de schulden van de VOF. Elke crediteur kan iedere vennoot aanspreken om de
gehele schuld van de VOF te voldoen.
Als een crediteur een vordering heeft op één van de maten, kan de crediteur
ook de VOF aanspreken tot maximaal het deel van de VOF dat 'in het bezit' is van
de betreffende vennoot. Het aangaan van een VOF brengt dus aanzienlijke
financiële risico's met zich mee.
Voor de inkomstenbelasting geldt elke vennoot als zelfstandig ondernemer. Iedere
maat heeft ook de fiscale faciliteiten die vermeld staan onder de eenmanszaak.
Daarnaast moet aandacht besteed worden aan continuïteitsaspecten in het geval
dat een van de vennoten wil uittreden of komt te overlijden.
De commanditaire vennootschap (CV)
Net als de VOF, is een CV een soort maatschap
waarop extra bepalingen van toepassing zijn. Bij een CV is er sprake van twee
soorten vennoten: één of meer beherende vennoten die de onderneming drijven,
en één of meer commanditaire (of stille) vennoten, die uitsluitend als
geldschieter optreden. Beherende vennoten zijn volledig aansprakelijk voor de
schulden van de CV. Faillisement van de CV betekent automatisch faillisement van
de beherende vennoten. De stille vennoten zijn slechts aansprakelijk tot het
bedrag van hun inbreng in de CV.
De besloten vennootschap (BV)
De BV is een rechtspersoon met een in
aandelen verdeeld kapitaal. Aandelen geven recht op zeggenschap en stemrecht in
de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA), en op een deel van de winst
(dividend).
Omdat de BV rechtspersoonlijkheid bezit, kan zij zelfstandig optreden, rechten
verkrijgen en verplichtingen aangaan. Het vermogen van de BV is geheel
afgescheiden van dat van haar aandeelhouders. Schuldeisers van de BV hebben
alleen verhaal op het vermogen van de BV, niet op dat van haar aandeelhouders.
Privé-schuldeisers van de aandeelhouders hebben geen aanspraak op het vermogen
van de BV.
In een BV zijn de risico's dus beter (maar niet altijd) afgeschermd dan bij een
eenmanszaak of maatschapsvorm.
Een ander groot voordeel van een BV heeft betrekking op de continuït: bij
overlijden kunnen de aandelen worden verdeeld en bij uittreding kunnen de
aandelen worden verkocht. De BV blijft derhalve voortbestaan.
De bestuurders staan in dienst van de onderneming en ontvangen derhalve salaris.
Daarnaast is de BV vennootschapsbelasting verschuldigd over de winst.
De BV kan door één of meer partijen worden opgericht. De oprichtingsakte
vermeld onder meer wie de oprichters van de BV zijn, hoeveel aandelen zij ieder
verkrijgen, wie de eerste directeur(en) en wie de eerste (eventuele)
commissarissen zijn.
Een BV moet ook statuten opstellen waarin ondermeer het doel van de BV wordt
vermeld. De feitelijke oprichting gebeurt bij de notaris en kan alleen als er
een 'verklaring van geen bezwaar' is afgegeven door het Ministerie van Justitie.
Daarnaast moet er een garantie zijn voor het oprichtingskapitaal.
Andere rechtsvormen zijn bijvoorbeeld de stichting, de coöperatie en de
naamloze vennootschap.
|